Son haftalarda et fiyatlarındaki keskin artış, kıyma maliyetinin 200 TL’yi aşması ve yılbaşından bu yana yaklaşık %40 artan karkas et fiyatları Türk tüketicisini vurdu.
Artışın nedenleri çeşitlidir, ancak sektör uzmanları, pandemi ve yakın tarihli bir depremin önemli ölçüde katkıda bulunan iki faktör olduğunu söylüyor.
Ankara Kasaplar Odası Başkanı Fazlı Yalçındağ’a göre, pandemi tedarik zincirlerini sekteye uğrattı ve etin bulunabilirliğini azalttı. Sonuç olarak, talep arzı geçtiği için fiyatlar yükseldi.
Ancak Yalçındağ, Türkiye’yi vuran depremin sektörü daha da büyük etkilediğini söylüyor. Etkilenen bölgelerdeki birçok çiftçi ve kasap, depremin yol açtığı hasar nedeniyle işyerlerini kapatmak zorunda kaldı, bu da yetiştirilen ve kesilen besi hayvanlarının sayısında azalmaya yol açtı.
Yalçındağ, depremin tüm sektörde dalga etkisi yarattığını, et tedarikçilerinin talebi karşılamakta zorlandığını ve bunun sonucunda fiyatların yükseldiğini söylüyor.
Yalçındağ, doğal afetlerin yanı sıra sektör üzerinde uzun süredir devam eden baskıların da fiyat artışlarında etkili olduğunu söylüyor. Son yıllarda çiftçiler ve kasaplar, artan yem maliyetleri ve süt fiyatlarındaki düşüş gibi bir dizi zorlukla karşı karşıya kaldı.
Bu baskılarla başa çıkmak için birçok çiftçi besledikleri hayvan sayısını azalttı ve bu da et arzında azalmaya yol açtı.
Fiyat artışları, çoğu artan enflasyon ve yüksek işsizlik karşısında geçim sıkıntısı çeken Türk tüketicisini önemli ölçüde etkiledi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir Ankaralı, et fiyatlarının o kadar arttığını ve artık satın almaya gücünün yetmediğini söyledi. “Eskiden haftada bir et alırdım ama şimdi ayda bir bile alamıyorum” dedi.
Ancak, bazı tüketiciler artan fiyatlar ile başa çıkmanın yollarını bulmuşlardır. Örneğin bir İstanbul sakini, daha ucuz et parçaları almaya başladığını ve daha fazla vejetaryen yemek pişirmeye başladığını söyledi.
Sektör uzmanları, fiyat artışlarının sektör ve Türk tüketicisi için uzun vadeli sonuçları olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Yalçındağ, Türk tüketicisinin daha ucuz alternatifler araması nedeniyle fiyatlardaki artışın ithalatı artırabileceğini söylüyor.
Ayrıca, fiyat artışlarının birçok küçük çiftçiyi ve kasapları işsiz bırakabileceği, bunun da endüstrinin konsolidasyonuna ve tüketiciler için seçeneklerin azalmasına yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Yalçındağ, bu endişelere rağmen sektörün mevcut fırtınayı atlatabileceğinden umutlu olduğunu söylüyor. Et arzını artırmaya ve küçük çiftçilerin ve kasapların karlılığını artırmaya yönelik önlemler de dahil olmak üzere mevcut krize çözüm bulmak için diğer endüstri liderleriyle birlikte çalıştığını söylüyor.
Yalçındağ, nihayetinde sektörün geleceğinin, pandeminin etkisi, ekonominin durumu ve çiftçilerin ve kasapların değişen koşullara uyum sağlama yeteneği gibi bir dizi faktöre bağlı olacağını söylüyor.